Een glas kefir als oplossing voor darmkrampen of eczeem? Voor sommigen is het een wondermiddel, maar voor producenten is het adverteren met dergelijke gezondheidsvoordelen streng verboden. Terwijl consumenten massaal op zoek zijn naar producten die de spijsvertering en gezondheid ondersteunen, is er een wereldwijde miljardenmarkt ontstaan voor zogeheten ‘functionele zuivel’. Een markt vol kansen, maar ook vol strenge regels en wetenschappelijke discussies.
Een Wondermiddel Dat Geen Wondermiddel Mag Heten
Recentelijk verschenen in de media verhalen van mensen die zweren bij de oerkefir van de Raw Milk Company uit De Lutte. Jan uit Oldenzaal zou er een permanente lockdown door hebben ontweken, Ida uit Losser zag haar eczeemklachten verdwijnen en Rubia had geen last meer van darmkrampen. Klinkt als een wondermiddel, maar op de website of socialemediakanalen van het bedrijf is van deze getuigenissen geen spoor te bekennen. De reden is simpel: als een review medische claims bevat, mag deze niet zomaar geplaatst worden. Een overtreding kan een boete van 150.000 euro opleveren.
Een woordvoerder van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) bevestigt dat de regels strikt zijn. Een bedrijf mag op zijn eigen kanalen, zoals etiketten of de bedrijfswebsite, geen gezondheidsclaims maken die niet wetenschappelijk zijn onderbouwd en officieel zijn goedgekeurd. Zelfs het delen van een klantenreview waarin wordt gesteld dat een product een positief effect had op de gezondheid, wordt gezien als een indirecte claim. Opmerkelijk genoeg mogen dezelfde mensen hun verhaal wel vrijuit doen in een krant, zolang ze er maar niet voor betaald worden. Het woord ‘gezond’ mag alleen worden gebruikt als het gekoppeld is aan een specifieke, goedgekeurde gezondheidsclaim met een duidelijke toelichting. Of de rauwmelkse kefir uit De Lutte dus echt een wondermiddel is? Het familiebedrijf zelf zal het u niet vertellen.
Niet Alle Kefir is Gelijk: De Wetenschap Twijfelt Mee
Daar komt nog bij dat de meeste kefir in de supermarkt volgens het tv-programma Keuringsdienst van Waarde feitelijk geen echte kefir is. Het gaat vaak om een aangezuurd melkproduct zonder de voor kefir kenmerkende gisten. Echte liefhebbers maken hun kefir daarom vaak zelf met een ‘kefirknolletje’, een levend organisme van korrels dat een totaal ander, complexer drankje oplevert dan de varianten uit het supermarktschap.
Ook in de wetenschap is er geen eenduidige consensus. Ton Baars, onderzoeker aan de Universiteit Utrecht, wees er eerder op dat kefir al in Russische ziekenhuizen werd gebruikt, “waarschijnlijk niet voor niets”. Uit zijn onderzoek bleek dat dagelijkse kefirdrinkers verbeteringen in hun gezondheid ervaren. Wat kefir precies zo effectief maakt, is echter nog onduidelijk. “Het kunnen de levende bacteriën (probiotica), de schimmels, of de stofwisselingsproducten daarvan (postbiotica) zijn. Ik vermoed zelf dat de complexiteit van de kefir de doorslag geeft,” aldus Baars. Eddy Smid, hoogleraar levensmiddelenmicrobiologie aan de Universiteit Wageningen, is kritischer. Hij erkent dat melkzuurbacteriën uit kefir kunnen helpen bij het herstel van darmproblemen, bijvoorbeeld na een antibioticakuur. “Maar als iemand al gezond is, word je er niet gezonder van. Het is onzin om specifieke levensmiddelen gezond te noemen.”
Functionele Zuivel: Een Groeiende Wereldmarkt
Terwijl wetenschappers debatteren over de precieze werking van kefir, is de consumententrend richting gezondheidsondersteunende voeding onmiskenbaar. Volgens een rapport van de WHO uit 2022 hebben spijsverteringsproblemen wereldwijd een enorme impact, met jaarlijks 600 miljoen ziektegevallen en 420.000 doden. Dit bewustzijn drijft de vraag naar functionele zuivelproducten, die de spijsvertering ondersteunen en bijdragen aan een gezonde darmflora.
Uit een diepgaand marktonderzoeksrapport van DataM Intelligence over de “Functional Dairy Products Market” blijkt dat deze markt zich voorbereidt op een aanzienlijke groei tussen 2025 en 2032. Bedrijven spelen in op de vraag met innovatieve technologieën en strategische ontwikkelingen. De markt biedt volop kansen voor investeringen en schaalvergroting in een competitieve en snel veranderende omgeving.
Probiotische Yoghurt Leidt de Dans
Binnen deze groeiende markt is probiotische yoghurt de onbetwiste leider. Dit segment was goed voor 34,5% van het wereldwijde marktaandeel en blijft de snelst groeiende categorie. De populariteit wordt gedreven door de toenemende vraag van consumenten naar gezonde en darmvriendelijke voedingsopties. Grote spelers in deze markt zijn onder andere Nestlé S.A., Unilever, Cargill, en Amway Corp., die voortdurend investeren in onderzoek en productontwikkeling om voorop te blijven lopen. De analyse van deze markt omvat alles van concurrentieaandelen en strategische overnames tot gedetailleerde profielen van de marktleiders en regionale omzetprognoses, wat de enorme economische belangen achter producten als kefir en probiotische yoghurt onderstreept.